Sloten veranderd
De situatie van Aly Kok loopt eind 2017 volledig uit de hand. Omdat zoon Henk afreist naar Thailand zonder iets voor zijn moeder te regelen, wordt Kok tijdelijk in een verzorgingshuis geplaatst. De bewindvoerder vindt dan dat de oude dame een permanente plek in een verzorgingshuis nodig heeft, omdat de zorg thuis niet goed loopt.
Berend en zijn zus pakken haar vertrouwde spullen in dozen om haar nieuwe kamer in het zorgcentrum in te richten. Maar als de verhuizer de spullen later komt ophalen, kunnen ze het ouderlijk huis niet meer in. ‘Henk bleek vanuit Thailand de buurman opdracht te hebben gegeven de sloten te veranderen’, zegt Berend.
Begin 2018 keert Henk terug in Nederland en haalt hij zijn moeder achter de rug van bewindvoerder en familie op voor ‘een vakantie in Thailand’. Het geld voor de tickets haalt hij van de rekening met het leefgeld dat Aly Kok via de bewindvoerder krijgt, en waar hij ook bij kan. Hij laat zijn moeder bovendien een brief ondertekenen zodat een bijzondere uitkering van 1.200 euro die Aly elk kwartaal ontvangt, op diezelfde leefgeldrekening wordt gestort. Hij boekt het bedrag vanuit Thailand over naar zijn eigen bank. ‘We hadden dat geld nodig omdat de bewindvoerder het leefgeld na ons vertrek had stopgezet’, verklaart Henk zijn gedrag.
Er wordt aangifte gedaan van ontvoering. Berend zit enorm in de rats over zijn moeder in het verre Thailand. ‘Vroeger vond ze een reisje naar Texel al ver weg.’ Zijn broer blijkt bovendien te zijn afgereisd zonder Aly’s broodnodige medicatie.
Er is uiteindelijk een dwangsom van de rechtbank voor nodig om Henk te dwingen zijn moeder in het voorjaar van 2018 terug te brengen naar Nederland – de dementerende vrouw heeft dan vier maanden in Azië doorgebracht.
De bewindvoerder doet intussen haar verhaal bij Veilig Thuis, het meldpunt voor huiselijk geweld. ‘Het vermoeden van ouderenmishandeling is bevestigd’, concludeert het meldpunt na onderzoek. ‘Henk belet de bewindvoerder haar taken uit te voeren, waardoor er een ernstig risico ontstaat op onvoldoende professionele zorg voor moeder. Moeder wordt door Henk geïsoleerd van voor haar belangrijke mensen.’
Henk houdt vol dat dit niet klopt. ‘Dit is een familieruzie tussen mij en mijn broer, waarvan mijn moeder de dupe wordt. Als mijn broer of zus langs willen komen, kunnen ze aangeven wanneer, en dan ga ik even weg. Dan hoeven ze mij ook niet te zien. Maar op dat aanbod zijn ze nooit ingegaan.’ Zijn broer zegt dat zo’n afspraak altijd is omgeven met dreigementen en ruzies, stress die hij hun moeder wil besparen.
Van financiële uitbuiting kan helemaal geen sprake zijn, zegt Henk. ‘Er is toch een bewindvoerder die het geld beheert? Het zou toch gek zijn als ik mijn moeder dan financieel kan uitbuiten?’ Zijn broer Berend: ‘Je zult mij het woord uitbuiting niet in de mond horen nemen. Maar ik zie wel een rode draad de afgelopen jaren: dat mijn broer steeds heeft geprobeerd als bewindvoerder de controle over de financiën van mijn moeder te verkrijgen.’

Beeld uit de campagne tegen financieel misbruik van ouderen van het ministerie van
VWS. Beeld Ministerie VWS / Publicis